De AFM verbiedt te veel, complete waanzin… Zomaar een paar kritische reacties op social media op het besluit van de AFM om per 1 oktober het aanbod van turbo’s aan Nederlandse retailbeleggers aan banden te leggen. Toezichthouder Steven Hu legt in vier antwoorden uit waarom wij ervan overtuigd zijn dat particuliere beleggers op deze manier beter worden beschermd.

Maar eerst, wat zijn turbo’s eigenlijk? Dat legde Steven al eerder uit in dit filmpje uit maart 2020. Ook vertelde hij over de uitkomsten van ons onderzoek naar de Nederlandse markt voor turbo’s.

1. Kun je een korte geschiedenisles geven over hoe we tot dit besluit zijn gekomen?

De AFM heeft al een vrij lange geschiedenis met turbo’s, maar ik zal het kort proberen te houden. Al in 2013 bleek uit ons eigen onderzoek dat er tekortkomingen waren in de informatievoorziening en de manier van aanbieden van turbo’s. Aanbieders beloofden toen verbetering en hebben hun informatievoorziening aangepast. In 2016 spraken zij af om de hoge hefbomen – waardoor de belegger vaak zijn inleg volledig kwijtraakt – te beperken tot 50. In de jaren erna zijn we onderzoek blijven doen. Bijvoorbeeld naar de handelsresultaten van turbo’s, waarvan de uitkomsten vorig jaar zijn gepubliceerd. Die uitkomsten waren zorgwekkend: hefbomen groter dan 50 bleken nog steeds veel voor te komen en 35.000 retailbeleggers verloren in dertien maanden tijd in totaal 94 miljoen euro. En zoals ik in bovenstaand filmpje al vertelde, stond 68% van de beleggers op verlies en was het gemiddelde rendement -2.680 euro. We hebben toen de markt gevraagd om zelf met oplossingen te komen, maar omdat een breed gedragen oplossing niet haalbaar bleek, hebben we besloten om zelf drie beperkingen op te leggen om de retailbelegger beter te beschermen.

2. Wat verandert er precies?

Het gaat om een hefboombeperking, een verplichte risicowaarschuwing en een verbod op handelsbonussen. De maximale hefboom varieert van vijf voor aandelen en tien tot twintig voor kleine en grote indices tot dertig voor grote valutaparen (bijv. euro/dollar). Bij de risicowaarschuwing moeten aanbieders aangeven welk percentage van de retailbeleggers verlies heeft geleden met turbo’s in de afgelopen twaalf maanden. Ook mogen aanbieders geen klanten meer aantrekken met ‘gratis’ handelsacties in turbo’s of met prijzengeld voor turbocompetities. Hierbij hebben we gekozen om zo veel mogelijk aan te sluiten bij de beperkingen aan cfd's.

3. Waarom zijn sommige beleggers hier boos over?

Zij vinden de maatregel te bemoeizuchtig. Mensen moeten hun gang kunnen gaan met turbo’s, zolang ze maar goed worden geïnformeerd. Wij zijn het hier in hoofdlijnen wel mee eens, maar er zijn grenzen. Er geldt dan ook geen verbod op turbo’s. Beleggers kunnen nog steeds in turbo’s handelen, ook met hefbomen. We hebben er alleen de scherpe kantjes afgehaald. Overigens hebben ook marktpartijen geklaagd. Zij vinden dat ze veel aanpassingen moeten doen. Wij hebben daar rekening mee gehouden door de maatregel pas per 1 oktober 2021 in te laten gaan. Gelukkig geven marktpartijen ook aan dat ze verwachten de datum te halen.

4. En waarom pakken we dit alleen in Nederland aan?

Tot nu toe hebben andere toezichthouders nog geen vergelijkbare maatregelen genomen. Vanwege het grensoverschrijdende karakter zouden we dit probleem natuurlijk het liefst Europees willen oppakken. Dit neemt niet weg dat de AFM een eigen verantwoordelijkheid heeft om beleggers te beschermen. Gezien onze zorgen over turbo’s is het moeilijk verdedigbaar als we niks hadden gedaan. Daarbij heeft ESMA aangegeven dat de maatregel van de AFM gerechtvaardigd en evenredig is, en de toezichthouders in andere landen aangemoedigd turbo’s te blijven monitoren. Een aantal toezichthouders heeft daarop contact opgenomen met vragen over onze ervaringen met turbo’s.