Wat vroegen consumenten aan ons?

Veel consumenten hebben vragen over de kosten van financiële producten en diensten. Dat gaat bijvoorbeeld over de kosten van een betaalrekening of voor financieel advies.

Vooraf betalen bij lening?

We krijgen nog steeds veel vragen over betalingen vooraf bij het aanvragen van een lening. Dat mag niet: een kredietverstrekker mag geen enkele vorm van kosten in rekening brengen bij het afsluiten van een persoonlijke lening. Toch zien we dat er illegale kredietaanbieders zijn die via internet in contact komen met mensen die elders vaak geen lening kunnen krijgen. De mensen die zo vooraf kosten betalen, krijgen in de regel géén lening. Kosten in rekening brengen voor een lening die vervolgens niet wordt verstrekt, is fraude!

Crypto-aanbiedingen betrouwbaar?

Ook weten consumenten de AFM goed te vinden met vragen over de betrouwbaarheid van beleggingsdienstverleners. Dat gaat vaak over aanbiedingen in crypto’s. Ons Meldpunt geeft dan informatie over het beperkte toezicht op crypto’s, de specifieke risico’s van crypto's, de werkwijze van dubieuze beleggingspartijen en onze waarschuwingslijst.

Welke signalen onderzochten we?

Van januari tot en met juni 2022 onderzochten we 2.227 signalen.

Kosten van een betaalrekening

We kregen veel meldingen over de kosten van een betaalrekening. Mensen wilden weten of het toegestaan was om de kosten van een betaalrekening met meer dan 100% te verhogen. Het voelde voor hen oneerlijk, omdat zij deze kosten niet begrepen.

Alle aanbieders van betaalrekeningen brengen kosten in rekening. Een aanbieder bepaalt zelf de hoogte van de kosten. Volgens de Europese richtlijn voor betaalrekeningen zijn banken verplicht om de kosten die verbonden zijn aan een betaalrekening duidelijk te communiceren, waarbij zij standaardtermen moeten gebruiken. Consumenten kunnen zo de kosten van de verschillende aanbieders vergelijken.

Een consument kan uiteraard bezwaar maken tegen hogere kosten, maar kan ook via de Overstapservice makkelijk wisselen van bank(rekening).

Identificatieplicht bij bestaande rekening?

Een andere vraag die voorbijkwam, ging over de identificatieplicht bij een bestaande betaalrekening. Klanten werd gevraagd zich opnieuw te identificeren, terwijl zij dit in het verleden al hadden gedaan. Als zij dat niet doen, lopen zij het risico dat de betaalrekening wordt geblokkeerd. Zij wilden weten of zij moeten voldoen aan de identificatieplicht, maar ook of de bank de betaalrekening mag blokkeren.

In de wet staat dat een onderneming een cliëntenonderzoek moet uitvoeren voordat zij een zakelijke relatie met die cliënt aangaat of een transactie uitvoert. Het doel: ervoor zorgen dat een onderneming geen zakelijke relatie aangaat of transactie uitvoert die hun integriteit en die van het financiële stelsel kan schaden. Een cliëntenonderzoek bestaat onder meer uit het identificeren van de cliënt. Maar een onderneming moet ook bevestigen dat de opgegeven identiteit en werkelijke identiteit hetzelfde zijn. Dat betekent dat de onderneming de gegevens die een klant verstrekt, moet controleren.

Als een klant niet meewerkt aan het cliëntenonderzoek, kan een bank inderdaad de betaalrekening blokkeren. Het is een onderneming immers verboden om een zakelijke relatie aan te gaan als het cliëntenonderzoek niet (alsnog) succesvol is afgerond.

Oplichting bij crypto-aanbiedingen?

Mogelijke oplichting met crypto-aanbiedingen is een blijvend aandachtspunt. Ook het afgelopen halfjaar kregen we hier veel signalen over. Wat we onder meer zien, is fraude door partijen die mensen zogenaamd helpen om verloren inleg terug te halen. Mensen moeten dan uiteraard wel vooraf betalen voor die dienstverlening.

We krijgen ook signalen dat als mensen winst maken op een belegging en zij dat geld willen opnemen, dat zij dan kosten moeten betalen over die winst.

Een ander regelmatig voorkomend signaal is zogeheten datingfraude: mensen worden via datingapps overgehaald om te gaan handelen in crypto’s en komen vervolgens met lege handen te staan.